هر بیمارستان مطابق نیازهای اختصاصی خود، مجموعهای از داروها را بهعنوان فرمولاری بیمارستان – یعنی داروهای قابل استفاده برای خود – تعیین میکند و کاری به انبوه داروهای دیگر موجود در بازار ندارد. همانطور که یک فروشگاه محلی براساس حرفهی تخصصی خود، ظرفیت فروشگاه و نیازهای منطقه، کالاهای محدود و مشخصی را خریداری و عرضه میکند، داروخانههای بیماستانها هم تا حدی همین کار را میکنند.
واژهنامه
مثل بسیاری دیگر از فرایندها و خدمتهایی که بهتازگی ورژنِ در منزلشان هم آمده، مدتی است شاهد تب انجام تلفیق دارویی در منزل هستیم. اما آیا واقعا این کار شدنی است؟
برای پاسخ به این سوال باید ابتدا عمیقا بفهمیم که هدف از انجام فرایند تلفیق دارویی چیست.
خدماتی که اعضای کادر درمان ارائه میکنند – در کنار دعای خیر بیماران – لازم است آورده مالی هم برایشان داشته باشد. اما برای هر خدمتی که در مراکز درمانی ارائه میشود باید چقدر از بیمار پول گرفت؟ در این خصوص، هیئت دولت هر ساله با پیشنهاد وزارت بهداشت، لیستی از تمام خدمات درمانی را در مصوبهای اعلام میکند که معمولا به نام کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت شناخته میشود.
در سال 1999 شانزده گزارش از اشتباه گرفتن محلول رقیقشدهی Heparin با Hespan مشاهده شد.
بعد از مشاهدهی آن شانزده مورد خطا در دارودهی، به فکر راه حلی برای کاهش احتمال خطا در دارودهی داروهایی با املای نزدیک یا شبیه به هم افتادند؛ راه حلی که خیلی زود فراگیر شد: Tallman Lettering.
کمیتههایی در سطح کشور و در وزارت بهداشت، تحت عنوان کمیته تجویز و مصرف منطقی داروها وجود دارد. ممکن است آن را با عنوان RUD هم شنیده باشید (Rational Use of Drugs). در این کمیتهها معمولا سیاستگذاریهای کلی در زمینه مصرف منطقی آنتیبیوتیکها تصویب و به دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ میشود. البته ما در این مطلب نمیخواهیم در مورد این نوع کمیتههای کشوری صحبت کنیم.
حدود چهارصد میلیون نفر در جهان با کمبود آنزیم G6PD زندگی میکنند. این آنزیم در گلبولهای قرمز وجود دارد و در تعیین طول مدت زایش تا نابودی گلبول قرمز موثر است. با این حال، میزان کمبود این آنزیم در همه یکسان نیست. طیفی را شامل میشود از کمبود ناچیز – که خطر خاصی ندارد – تا کمبود شدید این آنزیم که به آن فاویسم میگویند.
کمیتههای زیادی در بیمارستانها برگزار میشود؛ بعضی ماهانه، بعضی هر سه ماه یکبار و بعضی با فواصل کمتر یا بیشتر. ترکیب اعضا در کمیتهها ممکن است بیمارستان به بیمارستان متفاوت باشد؛ یعنی مثلا ممکن است یک داروساز در یک بیمارستان عضو کمیته ایمنی باشد ولی در بیمارستان دیگر، هیچ داروسازی بر دور میز کمیته ایمنی ننشیند. با این حال، معمولا در تمام بیمارستانها دو کمیته هست که داروسازان بیمارستانی در آن حضور دارند. کمیته دارو و درمان، و کمیته آنتیبیوتیک استواردشیپ (یا همان کمیته مصرف منطقی آنتیبیوتیک).
حتی اگر در بیمارستانی بزرگ، شناختهشده و پرزرقوبرق نباشید، هنگام انجام فرایند تلفیق دارویی ممکن است به بیماری بربخورید که جز صحبت با زبان انگلیسی راهی برای مکالمه با او ندارید. پس بد نیست اگر برای مصاحبه با بیمار خارجی، واژگان انگلیسی تلفیق دارویی را – که قطعا بلدید – یک بار دیگر مرور کنید.
بیمار در آخرین لحظات ترخیص باید از اینکه قرار است چه داروهایی را به چه شکلی مصرف کند آگاه باشد؛ همین طور اینکه کدام داروهای قبلی را ادامه دهد، کدام را متوقف کند، کدام را با دوز دیگری مصرف کند، روش استفاده از داروهای خاص مانند استفاده از اسپری یا نحوه تزریق آمپول زیرجلدی را دریافت کرده باشد و بی هیچ سردرگمی در مورد داروها به منزل برود.
سازمان غذا و دارو در سال 1396 با مشارکت معاونت درمان وزارت بهداشت، بخشنامهای در خصوص برچسبگذاری داروهای هشدار بالا ابلاغ کرد که در آن تعریف بسیار زیبا و دقیقی از داروهای با هشدار بالا آورده شده بود: داروهای با هشدار بالا (High-Alert) شامل آن دسته از فراوردههای دارویی هستند که بروز اشتباه در مصرف…
از یک منظر، میتوان اعمال جراحی را به سه دسته طبقهبندی کرد (+): عمل جراحی الکتیو، عمل جراحی نیمهالکتیو (یا فوری)، و عمل جراحی اضطراری (یا اورژانسی). البته تقسیمبندیهای دیگری هم وجود دارد (+). عمل الکتیو الکتیو (Elective) در لغت یعنی انتخابی؛ در واقع عمل الکتیو یعنی عملی که از قبل انتخاب و برنامهریزی…
■ بیمار با مشخصات زیر جهت بستری در سرویس اینجانب به واحد پذیرش بیمارستان معرفی میشود. ■ با توجه به رفع شکایت اصلی بیمار و ابتلای اخیر او به عفونت بیمارستانی، منطقی است که بیمار به سرویس عفونی منتقل شود. ■ لطفا مشاوره سرویس داخلی انجام شود. ■ ترخیص بیمار از نظر سرویس پزشکی قانونی…
هنگامی که از تلفیق دارویی پذیرش صحبت میکنیم، باید بدانیم که این فرایند به دو شکل قابل انجام است: Proactive و Retroactive. این دو واژههایی هستند که در فضاهای دیگر، مثلا تحلیل حافظه، نیز بهکار میروند (+). فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای این دو صفت به ترتیب اصطلاحات پیشکنشی و پسکنشی را تصویب کرده…
بگذارید همین اول اصل مطلب را بگوییم؛ تلفیق دارویی بدون داشتن بهترین شرح حال دارویی ممکن، ممکن نیست. چیزی که در انگلیسی به آن Best Possible Medication History یا به اختصار، BPMH میگویند. داروساز باید تا جایی که ممکن است تلاشش را بکند تا دقیقترین و کاملترین لیست مصرفی داروهای بیمار را استخراج کند. تاکید…