هر بیمارستان مطابق نیازهای اختصاصی خود، مجموعه‌ای از داروها را به‌عنوان فرمولاری بیمارستان – یعنی داروهای قابل استفاده برای خود – تعیین می‌کند و کاری به انبوه داروهای دیگر موجود در بازار ندارد. همان‌طور که یک فروشگاه محلی براساس حرفه‌ی تخصصی خود، ظرفیت فروشگاه و نیازهای منطقه، کالاهای محدود و مشخصی را خریداری و عرضه می‌کند، داروخانه‌های بیماستان‌ها هم تا حدی همین کار را می‌کنند.
مخاطب: کادر درمان
8 مقاله
8
با کمی ساده‌سازی می‌توان گفت هنگامی که میزان فعالیت تحریکی ناشی از گلوتامات بر میزان فعالیت مهاری ناشی از گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) غلبه کند تشنج رخ می‌دهد. این دو نوروترنسمیتر، هر کدام با مکانیسم‌های مختلف موجب این تحریک یا مهار می‌شوند و در حالت عادی تعادلی بین نیروهای گلوتامینرژیک و گابائرژیک وجود دارد.
هر زمان یک محرک – به هر روشی – کاری کند که قدرت تحریکی گلوتامات به میزان ناچیزی بیشتر از قدرت مهاری گابا شود، فرد را در آستانه تشنج قرار داده است. در واقع آستانه تشنج، حداقل قدرت یک محرک برای بروز تشنج است.
کمیته‌هایی در سطح کشور و در وزارت بهداشت، تحت عنوان کمیته تجویز و مصرف منطقی داروها وجود دارد. ممکن است آن را با عنوان RUD هم شنیده باشید (Rational Use of Drugs). در این کمیته‌ها معمولا سیاست‌گذاری‌های کلی در زمینه مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها تصویب و به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ می‌شود. البته ما در این مطلب نمیخواهیم در مورد این نوع کمیته‌های کشوری صحبت کنیم.
حدود چهارصد میلیون نفر در جهان با کمبود آنزیم G6PD زندگی می‌کنند. این آنزیم در گلبول‌های قرمز وجود دارد و در تعیین طول مدت زایش تا نابودی گلبول قرمز موثر است. با این حال، میزان کمبود این آنزیم در همه یکسان نیست. طیفی را شامل می‌شود از کمبود ناچیز – که خطر خاصی ندارد – تا کمبود شدید این آنزیم که به آن فاویسم می‌گویند.
کمیته‌های زیادی در بیمارستان‌ها برگزار می‌شود؛ بعضی ماهانه، بعضی هر سه ماه یک‌بار و بعضی با فواصل کمتر یا بیشتر. ترکیب اعضا در کمیته‌ها ممکن است بیمارستان به بیمارستان متفاوت باشد؛ یعنی مثلا ممکن است یک داروساز در یک بیمارستان عضو کمیته ایمنی باشد ولی در بیمارستان دیگر، هیچ داروسازی بر دور میز کمیته ایمنی ننشیند. با این حال، معمولا در تمام بیمارستان‌ها دو کمیته هست که داروسازان بیمارستانی در آن حضور دارند. کمیته دارو و درمان، و کمیته آنتی‌بیوتیک استواردشیپ (یا همان کمیته مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک).
چه برای یک سوپرمارکت زیرپله‌ای و چه برای بزرگ‌ترین فروشگاه‌ها و داروخانه‌های بزرگ – و در واقع هر فروشگاهی که محصولات متنوعی می‌فروشد – آنالیز ABC ابزاری برای کنترل موجودی و سفارش‌گذاری منطبق بر موجودی انبار است.
این موضوع مخصوصا در داروخانه‌های بیمارستانی و انبارهای دارویی بیمارستان‌ها اهمیت مضاعفی دارد و معمولا پای ثابت کمیته دارو و درمان بیمارستان است
برای بعضی از بیمارستان‌ها کیفیت برگزاری کمیته‌ها آن‌چنان مهم نیست. همین که کمیته برگزار شود برای‌شان کافی است. در کمیته‌های آن بیمارستان‌ها ممکن است کسی را ببینید که خوابش برده باشد؛ یا کسی که از اول تا آخر جلسه، یک کلمه هم نمی‌گوید (البته ممکن است زیر لب به همکاری که کنارش نشسته بگوید موزهای جلسه هفته قبل بهتر بود). یا کمیته‌ای که قرار بوده ساعت 14 ارائه و نیم‌ساعته تمام شود، به دلیل تاخیر ورود اعضای کمیته، بعد از چهل دقیقه هنوز رسما شروع نشده.
قطعا می‌توان حدس زد که خروجی چنین کمیته‌هایی چه خواهد بود.
به گواه تاریخ، هر پدیده یا فرایند نوظهوری با مخالفانی همراه بوده‌است. این موضوع حتی در مورد تلفیق دارویی در بیمارستان‌ها هم صدق می‌کند. شاید تلخ به‌نظر برسد ولی گاه حس می‌کنید تلفیق دارویی را در میانه میدان گذاشته‌اند و هر گروه از هر طرف – قربة الی الله – سنگی به سویش پرتاب می‌کند. اما معمولا علت این مخالفت‌ها چند تصور اشتباه است که اینجا به آن‌ها اشاره‌ای کوتاه می‌کنیم.