تداخلات دارویی در تلفیق دارویی و بهترین منابع چک کردن تداخلات

داروها به چند حالت می‌توانند موجب تداخل شوند: دارو-دارو، دارو-غذا، دارو-نتیجه آزمایشگاهی، و دارو-شرایط خاص. در تلفیق دارویی، آنچه بیش از سایر تداخلات برای ما مهم است، تداخلات دارو-دارو است. اکثر افرادی که عبارت تداخل دارویی را به کار می‌برند، منظورشان همین تداخل دارو-دارو است.

طبق استاندارد تعریف‌شده برای خدمت تلفیق دارویی، از میان انواع تداخل های دارویی (رده‌های A/B/D/X) رده‌های D و X از بقیه مهمترند و باید در قسمت یافته‌های فرم تلفیق دارویی به پزشک گزارش شوند. با این حال، بهتر است به این دو نکته نیز توجه شود:

• ممکن (و گاهی واضح) است که پزشک معالج از وجود تداخل دارویی رده X یا D بین دو دارو مطلع باشد، اما گاهی مصرف هم‌زمان این داروها واقعا اندیکاسیون دارد؛ مانند آسپیرین و پلاویکس (+). ذکر چنین مواردی در قسمت یافته‌ها لازم نیست.
• گفتیم تداخل رده D و X مهم‌تر است؛ اما آیا این یعنی مثلا تداخل رده C اصلا مهم نیست؟ برای مثال نرم‌افزار Interact Lexi تداخل بین لیزینوپریل و اسپیرونولاکتون را رده C عنوان می‌کنند؛ اما در شرح علت تداخل نوشته شده که در بیماران با زمینه بیماری خاصی چند مورد مرگ هم مشاهده شده است. بنابراین تنها به مشاهده لیبل یا رده تداخل بسنده نکنید و کمی هم شرح علت تداخل را بخوانید.

برنامه ها سایت ها و اپلیکیشن های تداخل دارویی

• بهترین نرم‌افزار چک کردن تداخلات، طبق بررسی داروساز بیمارستانی، Interact Lexi (Lexicomp) است. یکی از چند مزیت این برنامه این است که برندهای متنوعی از سراسر دنیا نیز در آن ثبت شده و همین‌طور اشکال دارویی مختلف از هر دارو قابل انتخاب است. این نرم‌افزار را می‌توانید در اپلیکیشن iMD تهیه کنید و بر روی گوشی خود داشته باشید. همچنین ورژن قدیمی‌تر آن هم بر روی برخی وبسایت‌ها موجود است (+). با این حال، ایراد لکسی اینتراکت این است که در صورت وارد کردن تعداد زیادی دارو، خودش بعضی از تداخلات را نادیده می‌گیرد؛ یعنی اگر فقط دو دارو وارد کنید ممکن است بگوید بین این دو تداخل رده D هست ولی وقتی پنج قلم دیگر هم وارد کنید، شاید دیگر اثری از این تداخل نبینید. برای اینکه تمام تداخلات دارویی یک دارو را بدانید، بعد از وارد کردن نام آن دارو، روی نامش کلیک کنید تا تمام تداخلاتش نمایش داده شود.
  در صورتی که بیمار سابقه مصرف الکل را هم ذکر کرده باشد، می‌توانید در همین نرم‌افزار، تداخل داروها را با Ethanol ببینید.
• بخش Interaction Checker در سایت Medscape یکی دیگر از منابع ارزشمند بررسی تداخلات دارویی است. نقطه ارزشمند این برنامه این است که بسیاری از ترکیبات گیاهی را نیز در پایگاه داده‌ی خود جای داده است. اما برخلاف اینتراکت لکسی، دسته‌بندی تداخلات آن بر اساس A/B/C/D نیست و مواردی مانند Contraindicated یا Serious یا Monitor Closely را به عنوان تیتر تداخل اعلام می‌کند.
• سایت Drugs.com هم یکی از منابع معتبر داروسازی است و بخش Drug Interaction Checker در این وب‌سایت برای ارزیابی تداخلات دارویی طراحی شده است. البته برای بررسی تداخل دارویی بین چهار دارو یا بیشتر، لازم است یک حساب کاربری در این وبسایت باز کنید. این وبسایت توضیحات تداخلات دارویی را جداگانه هم برای مخاطب عام و هم برای متخصصین آماده می‌کند. بررسی تداخلات اقلام دارویی واردشده با غذا هم یکی دیگر از مزیت‌های این وب‌سایت است.
• سایت‌های مفید دیگری هم به بررسی تداخلات دارویی می‌پردازند که استفاده از آنان کمتر رایج است (+/+/+/+).