کمیته‌های زیادی در بیمارستان‌ها برگزار می‌شود؛ بعضی ماهانه، بعضی هر سه ماه یک‌بار و بعضی با فواصل کمتر یا بیشتر. ترکیب اعضا در کمیته‌ها ممکن است بیمارستان به بیمارستان متفاوت باشد؛ یعنی مثلا ممکن است یک داروساز در یک بیمارستان عضو کمیته ایمنی باشد ولی در بیمارستان دیگر، هیچ داروسازی بر دور میز کمیته ایمنی ننشیند. با این حال، معمولا در تمام بیمارستان‌ها دو کمیته هست که داروسازان بیمارستانی در آن حضور دارند. کمیته دارو و درمان، و کمیته آنتی‌بیوتیک استواردشیپ (یا همان کمیته مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک).
در این نوشته کمی در مورد کمیته دارو و درمان صحبت می‌کنیم.
قبل از توضیح در مورد این دو کمیته، بد نیست اگر بر روی همین کلمه کمیته کمی مکث کنیم. آیا نمی‌شد این نوع جلسات را همان «جلسه» نامید و نه کمیته؟ چرا؛ اما در این صورت سهم نشستن (جلوس) در آن بیشتر دیده می‌شد؛ در «کمیته» سهم تعهد (Commitment) به‌وضوح بالاتر است.
ترکیب اعضای کمیته دارو و درمان
این کمیته معمولا هر سه ماه، و در بعضی بیمارستان‌ها با فاصله‌ی کمتر، برگزار می‌شود. اعضای این کمیته در بیماستان‌های مختلف، ممکن است تفاوت داشته باشد؛ اما به شکل معمول این افراد در کمیته دارو و درمان حضور دارند:
- مسئول فنی داروخانه
- رییس بیمارستان
- مدیر بیمارستان
- مسئول فنی بیمارستان
- مترون
- مسئول یا دستیار واحد بهبود کیفیت
- مسئول فنی تجهیزات پزشکی (در صورت برگزاری هم‌زمان با کمیته تجیهزات پزشکی بیمارستان)
- سوپروایزر بالینی
ممکن است به تشخیص و تصویب کمیته، هر فرد دیگری نیز به این مجموعه اضافه شود؛ مانند مسئول تغذیه، مسئول حاکمیت بالینی یا داروساز بالینی (در صورت وجود) و بعضی از سرپرستاران. هر فرد دیگری هم در صورت ذکر شدن نامش در دستور جلسه، می‌تواند به‌عنوان عضو مدعو به کمیته اضافه شود.
موضوعات دستور جلسه کمیته
معمولا این مسائل در کمیته دارو و درمان مطرح می‌شود (گر چه ممکن است طبق سلیقه دبیر کمیته بعضی موارد دیگر اضافه یا بعضی کم شود):
- بررسی مصوبات کمیته قبلی
- بهروزرسانی فرمولاری بیمارستان و دریافت تاییدیه جهت اضافه کردن داروی جدید به فرمولاری
- دریافت تاییدیه برای تهیه داروی خارج از فرمولاری در موارد ضروری
- تدوین خط مشی‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با دارو؛ مانند فرم مصرف آلبومین، دستورالعمل نگهداری داروهای یخچالی، دستورالعمل روش تزریق داروها، دستورالعمل تجویز میزوپروستول و بسیاری دستورالعمل مشابه دیگر.
- گزارش آنالیز ABC دارویی
- مرور موارد عوارض ناخواسته دارویی (ADR) از کمیته قبل تا این کمیته
- بهروزرسانی مستندات بیمارستان، مانند فرم داروهای مشابه و داروهای تزریقی
- گزارش بازدید دوره‌ای از بخش‌های مختلف بیمارستان و تلاش برای رفع نواقص
- گزارش‌های مربوط به عملکرد پرسنل داروخانه، تعداد و نوع خطاهای دارویی که اتفاق افتاده، سطح رضایت بیماران از پرسنل، تعداد موارد انجام تلفیق دارویی، تعداد نسخ سرپایی و بستری
- هر گونه تصمیم‌گیری در مورد داروخانه یا دارودهی به بخش‌ها؛ مانند تغییر تعداد داروهای استوک، تغییر صورت‌جلسه تعداد داروهای مخدر، تعیین زمان انبارگردانی و موارد دیگر.
در نهایت در مورد اجرا شدن یا نشدن مصوباتی که در خلال این کمیته مطرح شده‌اند در ابتدای کمیته دارو و درمان بعدی صحبت می‌شود.
ترتیبی که «داروساز بیمارستانی» برای خواندن مطالب سری «کمیته‌های دارویی بیمارستان» به شما پیشنهاد می‌دهد:
① هر کدام از این افراد در بیمارستان چه کار می‌کنند؟
② چند توصیه برای بهبود کیفیت برگزاری کمیته های بیمارستان
③ معرفی کمیته دارو و درمان بیمارستان